บทวิเคราะห์: เหตุผลที่ไม่มีทางที่จะได้เห็น Produce46..

วันที่ 2 มีนาคม ค.ศ. 2020 ผู้เขียนยังคงทำงานตามปกติ จนกระทั่งช่วงเย็น ๆ ก็มีข่าวลือว่าจะเกิด Produce46 ช่วงเดือนมีนาคม ค.ศ. 2021

ว่าแล้วข้อความใน 755 ที่ใช้ชื่อ Akimoto Yasushi (ผู้เป็นโปรดิวเซอร์ใหญ่) ก็เขียนออกมาว่า "Produce46  คืออะไร?" ท่ามกลางความสงสัยของผู้คนจำนวนมาก..

ข้อความใน 755 ที่ใช้ชื่อ Akimoto Yasushi
(https://twitter.com/be3_new46/status/1234414036319494145) 

ผู้เขียนจึงขอมาวิเคราะห์ว่า สิ่งที่เรียกว่า Produce46 มันคือเรื่องจริงที่จะได้เกิดขึ้นเป็นปรากฏการณ์ใหม่ในวงการบันเทิง หรือเป็นแค่ "You're Fake News!" อย่างที่ประธานาธิบดีสหรัฐฯ Donald Trump เคยกล่าวกับผู้สื่อข่าวที่ถามโดยไม่ได้รับอนุญาต..

หาก Produce46 เกิดขึ้นจริง?

หากจะพูดถึงคำว่า Produce46 แล้ว จริง ๆ ต้องเริ่มจาก Produce48 ที่ออกอากาศไปในปี ค.ศ. 2018 ซึ่งมีการใช้ระบบของ AKB48 Group ในรายการคัดเลือกแบบ Produce101 ของเกาหลีใต้ ซึ่งมันกลายเป็นส่วนผสมที่ลงตัวจนเป็นที่กล่าวถึงไม่ว่าจะเป็นเกาหลีใต้, ญี่ปุ่น, หรือนอกจากสองประเทศนี้อีกด้วย

(อ่านเพิ่มเติม: 48 เรื่องราวที่น่าสนใจของ AKB48 Group ในปี ค.ศ. 2018 ข้อที่ 12

https://48studies.blogspot.com/2018/12/48-stories-in-2018.htm)

ส่วนหนึ่งที่ทำให้ Produce48 เกิดขึ้นมาได้ในเวลานั้น ก็เพราะ Akimoto Yasushi เองที่อยากให้เกิดความร่วมมือกับทางเกาหลีใต้ในด้านไอดอล โดยนำไอดอลญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้มาแข่งด้วยกัน เพื่อเดบิวต์วงใหม่ขึ้นมาจำนวน 12 คน แน่นอนว่า เวลานั้น AKB48 Group ยังทรงอิทธิพลในวงการบันเทิงญี่ปุ่น 

หาก Produce46 เกิดขึ้นจริง คำถามคือ ต้องนำ Sakamichi Series กับ Produce101 มาผสมกัน และภาพลักษณ์กับระบบในการแข่งขันนั้น จะออกมาเป็นอย่างไร

ในรายการ Produce48 นั้น มีการโหวตจากผู้ชมในฐานะ "Producer แห่งชาติ" มีการจัดอันดับเพื่อตัดเกรด โดยทุกคนเริ่มต้นจากการเป็นเด็กฝึกหัด ซึ่งเมมเบอร์ AKB48 Group ใช้เธียเตอร์เป็นที่พัฒนาทักษะความสามารถ ถึงกระนั้นความสามารถก็ยังเทียบกับไอดอลเกาหลีใต้ที่ความสามารถแข็งกว่าได้ยาก

ในกรณีของเมมเบอร์ฝั่ง Sakamichi Series ซึ่งความสามารถแข็งกว่าเมมเบอร์ AKB48 Group และน่าจะพอเทียบกับไอดอลเกาหลีใต้ได้มากพอสมควร ซึ่งหากแข่งขันแบบประจันหน้า การตัดเกรดในช่วงแรกอาจจะมีส่วนของฝั่งญี่ปุ่นในระดับสูง ๆ ค่อนข้างมาก 

Produce46 น่าจะเป็นรายการแนวหาเมมเบอร์เพื่อเดบิวต์วงไอดอลในลักษณะเดียวกับ Produce48 เพียงแต่เป็นเรื่องราวที่แตกต่างออกไป หากเดบิวต์เมมเบอร์ 12 คนจากรายการนี้ มีความเป็นไปได้ที่เมมเบอร์จากฝั่งญี่ปุ่นอาจสูงถึง 5-6 คน เนื่องจากเมมเบอร์ Sakamichi Series มีความสวยที่เป็นเอกลักษณ์

สิ่งที่ทำให้ Produce46 น่าจะเป็นไปไม่ได้..

อย่างไรก็ตาม การจัดรายการเซอร์ไวเวอร์ประเภทเฟ้นหาไอดอลให้กับเมมเบอร์ Sakamichi Series อาจดูแปลกใหม่และน่าสนใจ แต่ในทางปฏิบัติการจะเกิดสิ่งเหล่านี้ได้ เรียกได้ว่ายากมากถึงเป็นไปไม่ได้ ด้วยเหตุผล 3 ประการดังนี้

ประการแรก ตารางงานของเมมเบอร์ - เป็นปกติที่วงไอดอลขนาดใหญ่จะมีเมมเบอร์แถวหน้า ๆ และเมมเบอร์แถวหลัง ๆ  ซึ่งความนิยมย่อมนำไปสู่การถูกนำมาใช้เพื่อปรากฏในรายการต่าง ๆ 

"หากอยู่สบายอย่างมีความสุขแล้ว เหตุไฉนจึงต้องกลับมาลำบากอีกครั้งล่ะ" คงเป็นสัจธรรมที่นำมาใช้ได้กับประเด็นนี้ เพราะเมมเบอร์ Sakamichi Series หลายคนมีงานล้นตัวอยู่แล้ว

ตัวอย่างง่ายที่สุด ก็คือ Shiraishi Mai (白石 麻衣) ที่แทบจะปรากฏตัวเป็นรายวันตามสื่อต่าง ๆ กันเลยทีเดียว แถมมีงานโฆษณาจำนวนมากติดอันดับ ก็ด้วยความสวยของเธอที่ดึงดูดได้ทุกเพศทุกวัยนั่นเอง

(https://48studies.blogspot.com/2020/01/nogizaka46-after-shiraishi-mai.html)

หากพิจารณาถึงวงที่มาแรงที่สุดตอนนี้อย่าง Hinatazaka46 เอง นอกจากจะมีรายการโทรทัศน์ประจำอย่าง Hinatazaka de Aimashou (日向坂で会いましょう) ก็ยังมีละคร DASADA ที่กำลังฉายอยู่ตอนนี้อีกด้วย

ในปี ค.ศ. 2020 เมมเบอร์ Sakamichi Series อย่างน้อย 1 คนต้องปรากฏในสื่อนิตยสารรายสัปดาห์ และต้องได้ขึ้นปกในนิตยสารายเดือนอย่างน้อยหนึ่งฉบับ ซึ่งเป็นจุดที่เป็นปกติไปแล้ว

เนื่องจากจำนวนเมมเบอร์ของฝั่ง Sakamichi Series ที่ไม่ได้สูงมาก จึงทำให้แทบเป็นไปไม่ได้เลยที่จะยอมทิ้งงานที่ได้เงินแน่นอนกับสำนักพิมพ์เพื่อไปรายการเรียลลิตี้ที่มีโอกาสจะไม่ประสบความสำเร็จมากกว่า และอาจต้องทิ้งงานเป็นช่วงใหญ่ ๆ เพื่อไปออกรายการอีกด้วย

ประการที่สอง คุณค่าของวง - หากเป็น AKB48 Group ที่เน้นความบันเทิงความสนุกสนาน การแข่งขันภายในเมมเบอร์จึงเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นโดยปกติ เนื่องจากการเลือกตั้งเซมบัตสึ คือการใช้ความนิยมจากแฟนคลับในการทำให้เมมเบอร์อยู่ในจุดสูงสุด ซึ่งการดึงมวลชนนี้ ก็คือการแข่งกันสร้างบารมีนั่นเอง หรือแม้แต่การแข่งขันร้องเพลงภายใน AKB48 Group ก็คือการพยายามเพื่อให้ได้มาซึ่งชัยชนะในการแข่งขันเช่นเดียวกัน

แต่สำหรับ Sakamichi Series ที่ไม่ได้มีการเลือกตั้งเป็นสรณะของความนิยมในตัวเมมเบอร์ หรือมีเธียเตอร์ที่เปิดโอกาสให้แฟนคลับไปพบ การแข่งขันในระบบเรียลลิตี้ที่มีการเดบิวต์วงไอดอลในเกาหลีใต้เป็นราวัลจึงดูขัดแย้งกัน

โดยเฉพาะ Keyakizaka46 และ Hinatazaka46 ที่คุณค่าของวงอยู่ที่ความเป็นทีม ดังที่รองกัปตันวง Moriya Akane (守屋茜) ได้กล่าวต่อหน้าเมมเบอร์รุ่นที่ 2 ไว้ว่า "ONE TEAM" ซึ่งความเป็นทีมนั้น การแก่งแย่งแข่งขัน คือสิ่งที่ทำลายความสามัคคีมากกว่าสร้างความเป็นเอกภาพเสียอีก ดังนั้นหากจะแข่งขันกันเองใน Keyakizaka46 เพื่อเป็นจุดที่โดดเด่นที่สุด จึงดูไม่สมเหตุสมผล แม้ว่าจะต้องมีเซนเตอร์หนึ่งคนหรือมีแถวหน้าไว้ก็ตาม

จริงอยู่ที่แฟนคลับ หรือเมมเบอร์ด้วยกันเองจะชอบเอามาเปรียบเทียบกัน แต่เมื่อไม่มีเหตุให้ต้องแข่งขันกัน การทำเพื่อทีมและวงโดยส่วนรวม จึงเป็นสิ่งเดียวที่เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งนั่นเอง ข้อสังเกต คือการที่ Nogizaka46 มีเมมเบอร์เพียง 4 รุ่นตลอด 8 ปี ในขณะที่ SKE48 มีถึง 10 รุ่นตลอด 11 ปี หรือ NMB48 ที่มี 6 รุ่นตลอด 9 ปี (ยังไม่รวมถึงเมมเบอร์ Draft อีก 3 รุ่น) โดยการมีเมมเบอร์รุ่นเดียวกันเป็นจำนวนมากและมีจำนวนรุ่นที่น้อย จึงไม่สร้างความแตกต่างระหว่างรุ่นมากเท่าไรนัก ความสนิทสนมจะเกิดขึ้นได้ง่ายกว่า อีกทั้งความกดดันต่อรุ่นน้องที่ต้องพยายามอย่างมากเพื่อให้ความสามารถและความนิยมที่เทียบเท่ารุ่นพี่ก็เกิดขึ้นน้อยอีกด้วย

ความเป็นเอกลักษณ์ในเรื่องของการเป็นทีมเวิร์ค จึงเป็นคุณค่าที่ชัดเจนกว่าการแข่นขันกันเองเพื่อความนิยมของตนเองเป็นหลัก และการแข่งขันกันเองในรายการเช่นนี้เพื่อดึงตนเองสู่จุดสูงสุดจึงขัดแย้งกับคุณค่าของวง 

ประการที่สาม ผลลัพธ์ที่ได้อาจไม่คุ้มเสีย - หากรายการ Produce46 เกิดขึ้นจริง และปรากฏว่าเมมเบอร์ที่ได้เดบิวต์ในวงใหม่คือเมมเบอร์แนวหน้าของวง นั่นคือเมมเบอร์แถวหน้าของวงจะถูกระงับสมาชิกภาพของ Sakamichi Series เป็นการชั่วคราว เพื่อโฟกัสงานไปที่วงเดบิวต์ใหม่ 

สำหรับ Nogizaka46 แล้ว การที่ Shiraishi Mai กำลังจะจบการศึกษา ก็เป็นสัญญาณถึงอนาคตของวงที่จะมีเซนเตอร์คนใหม่ มีช่องว่างสำหรับเมมเบอร์รุ่นใหม่ในการเข้ามาเติมเต็มตรงนี้ เช่นเดียวกับช่วงที่ Ikoma Rina (生駒里奈) หรือ Nishino Nanase (西野七瀬) จบการศึกษาออกไป ซึ่งจุดตรงนี้ ทำให้เกิดดาวดวงใหม่ใน Nogizaka46 ที่สว่างขึ้นเรื่อย ๆ จนหลายคนแทบไม่ต้องเดบิวต์ใหม่เพื่อความนิยมของตนเองที่สูงขึ้น

สำหรับ Keyakizaka46 ตั้งแต่การที่ Nagahama Neru (長濱 ねる) และ Hirate Yurina (平手友梨奈) จบการศึกษาออกไป ก็เกิดช่องว่างขนาดใหญ่ที่ทุกคนแทบจะต้องเติมเต็มกันและกันเพื่อพาวงออกจากสุญญากาศตรงนี้ไปให้ได้ ซึ่งผู้เขียนได้เห็นความเป้นทีมที่มากขึ้น และความสนิทสนมระหว่างสองรุ่นที่มากขึ้นเรื่อย ๆ ทุกขณะ นอกจากนี้ก็ยังเป็นช่วงที่วงต้องเซ็ตเซนเตอร์ใหม่ อีกทั้งกำลังปรับเครื่องใหม่เพื่อทีมเวิร์คที่ดีกว่าในวันที่มีเซนเตอร์ใหม่

สำหรับ Hinatazaka46 หลังจากแยกตัวออกมาได้ 1 ปี งานของวงก็เพิ่มขึ้นเป็นกองจนไม่ว่าจะเรียกใครออกไปใช้งานก็เป็นไปได้ทั้งนั้น ดังนั้นเมมเบอร์หลายคนรู้สึกว่าที่ตรงนี้ให้ความสำเร็จกับตนเองอย่างต่อเนื่อง งานที่มากขึ้นจึงดูว่าคุ้มค่ากับการอยู่ในวงมากกว่าออกไปอยู่ในวงไอดอลเดบิวต์ใหม่เพื่อเริ่มต้นใหม่เสียอีก

ไม่ว่าจะมองไปที่วงไหน ความคุ้มค่าในการที่เมมเบอร์ออกไปเดบิวต์ในเกาหลีใต้ก็แทบจะขาดทุนแน่ ๆ เมื่อเทียบกับทุกวันนี้ อีกทั้งการออกไปจากวงเพียงชั่วคราวถึง 2 ปีก็อาจส่งผลถึงความเข้ากันได้ในอนาคตเมื่อต้องกลับมาร่วมวงอีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นความเป็นทีมเวิร์คที่ขาดตอน หรือความเด่นของความเป็นเกาหลีใต้ที่ชัดเจนจนกลบความเป็นไอดอลแบบญี่ปุ่นไปเลย

จริงอยู่ที่การไปรายการ Produce46 อาจทำให้ได้แฟนคลับเกาหลีใต้เพิ่มเติมอย่างเช่นการที่เมมเบอร์ AKB48 Group หลายคนตัดสินใจออกรายการเพื่อสิ่งนี้แม้ว่าจะไม่ได้เดบิวต์ก็ตาม แต่ Nogizaka46 เองก็มีฐานแฟนคลับในจีน (จากการเปิดเว็บไซต์ภาษาจีน) อยู่แล้ว ดั่งที่ทราบกันดีว่าจีนก็คือบ่อทองสำหรับธุรกิจ แล้วเหตุไฉนจะทิ้งสภาพปัจจุบัน เพื่อไปเดบิวต์เป็นไอดอลอีกครั้ง โดยที่ตอนนี้ก็สามารถเรียกเสียง ๆ จากฐานแฟนคลับชาวจีนได้เป้นจำนวนมากแล้ว

หากจะถามว่าข้อสังเกตในทวิตเตอร์ที่มีการกล่าวถึงนั้น เรียกได้ว่า ไม่สามารถมอบความเชื่อถือให้ผู้เขียนได้ น่าจะเป็นคำกล่าวที่เหมาะสมในตอนนี้ และที่กล่าวไปข้างต้นคือทฤษฎีที่ผู้เขียนเสนอ แต่ต่อจากนี้คือข้อสังเกต..

ข้อสังเกตง่ายที่สุดเลย ก็คือการที่โลโก้ของ Produce46 ไม่ได้ออกมาเพราะรั่วออกมาเหมือนกับภาพหนังสือพิมพ์ในวันที่ Shiraishi Mai ประกาศจบการศึกษา (ล่วงหน้าเพียง 3-4 ชั่วโมงเท่านั้น) แต่ทวิตลงไปเพื่อความบันเทิงเท่านั้น..

โลโก้ Produce46 พร้อมกับทวิต "ดมกาว ซุ๊ดดดดดดดด #Produce46"
(https://twitter.com/Taro015Beta1/status/996239246334689280)

ข้อความในทวิต "ดมกาว ซุ๊ดดดดดดดด #Produce46" ซึ่งคำว่า "ดมกาว" นั้นเขียนเป็นภาษาไทย แล้วญี่ปุ่นจะไปเข้าใจได้อยา่งไร ถ้าไม่ได้เรียนภาษาไทยมาก่อน หรือไม่อย่างนั้นก็ต้องกำกับไว้ว่า "シンナー遊び" ที่แปลว่า เล่นทินเนอร์ โดยความหมายของคนไทยคือการคิดหรือจินตนาการอะไรที่มันโอเวอร์และไม่ค่อยจะจริงเท่าไร แถมทวิตดังกล่าวก็เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 2018 ซึ่งเป็นช่วงที่ Produce48 กำลังจะออกอากาศให้ได้รับชมพอดีอีกด้วย

และเพราะโลโก้ที่ทำขึ้นพร้อมข้อความ "ดมกาว ซุ๊ดดดดดดดด #Produce46" เลยทำให้คนที่ไม่ได้เข้าใจคำว่า "ดมกาว" ภาษาไทย นำไปขยายผลอย่างสนุกสนาน.. 

หนึ่งในผลงานที่ถูกทำขึ้นโดยอ้างว่าเป็นผังรายการใหม่ของ Produce46
(https://twitter.com/f0eP9hpDJvND74J/status/1234432356108263425/photo/1)

สิ่งที่ทำให้ไม่เป็นจริงของ Produce46 ประกอบไปด้วยข้อมูลดังนี้..

1. โลโก้ที่นำมานั้น ได้อธิบายไปข้างต้นแล้วว่าทำมาเพื่อความสนุก และเป็นของปี ค.ศ. 2018 แล้ว ครั้งจะเอามาในปี ค.ศ. 2020 เลยดูไม่สมเหตุสมผล นอกเหนือจากเป็นแผนที่มีตัวตนจริง ๆ เท่านั้น
2. แผนตารางงานที่ได้มานั้นเป็นภาษาญี่ปุ่น ซึ่งหากข้อมูลที่ได้เป็นภาษาญี่ปุ่นแล้ว เหตุใดคนที่เขียนซึ่งเป็นชาวเกาหลีเองจึงรู้ทีหลัง ทั้ง ๆ ที่ลิขสิทธิ์ของ Produce101 เป็นของเกาหลีใต้ หาใช่เป็นญี่ปุ่นไม่ และถ้ามีกำหนดล่วงหน้า 1 ปีเช่นนี้ก็ควรเป็นแผนที่ออกมาจากฝั่งเกาหลีใต้เองมากกว่า

หากหลักฐานทั้งสองอันนี้ยังไม่แน่นมากพอ ก็เชิญรับชมภาพนี้..

โลโก้อีกอันหนึ่งของ Produce46
(https://twitter.com/albus_avis/status/1234413748103725057)

ผู้เขียนงงเลยว่ามาได้ยังไง ซ้อนสี่ชั้น แถมน่าจะไม่ถูกต้องด้วย..

หากจะลำดับให้ดี ๆ แล้ว ก็จะต้องลำดับตามการเกิดของ Sakamichi Series ขึ้นมา ได้แก่ Nogizaka46 (สีม่วง), Keyakizaka46 (สีเขียว), และ Yoshimotozaka46 (สีส้ม) ซึ่งเป็นวงที่เดบิวต์แบบครบทุกเพศทุกวัย ส่วน Hinatazaka46 (สีฟ้า) เป้นวงที่มีสถานะเป็นแฝดของ Keyakizaka46 โดยลำดับเทียบเท่ากัน เพียงแต่มีสามเหลี่ยมสีม่วงของ Nogizaka46 เท่านั้นที่ปรากฏ ดังนั้นจึงไม่น่าจะมีโลโก้ลักษณะนี้แน่นอน เพราะเรื่องสถานะของ Yoshimotozaka46 และ Hinatazaka46 ที่จะทำให้วงลำดับถัดไปเกิดขึ้นได้ยากมาก ๆ 

บทส่งท้าย

ผู้เขียนขอฝากบท Produce46 ไว้ เผื่อในอนาคตจะได้ใช้อีก กับคำกล่าวของ Albert Einstein ที่ว่า..

"จินตนาการสำคัญกว่าความรู้"
(แต่บางเรื่องก็เบา ๆ ลงก็ได้นะ กว่าจะอธิบายคำว่าดมกาวเป็นภาษาญี่ปุ่นให้คนญี่ปุ่นเข้าใจก็นานเลย..)